ตรุษจีน เทศกาลตรุษจีน และ วิธีไหว้ตรุษจีนที่บ้าน

ตรุษจีน 2565 ตรงกับวัน วันอังคาร, 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 คนไทยเชื้อสายจีน จะออกมาจับจ่ายใช้สอย ซื้อของใช้ ของไหว้บรรพบุรุษ 

และที่ผู้คนคึกครื้นมากที่สุดเห็นทีจะเป็นชุมชนย่าน เยาวราช ตลอดเส้นทางจะประดับด้วย โคมสีแดง ทำไมต้องสีแดง สีแดง เป็นสัญลักษณ์ของสีแห่งความเป็นสิริมงคล มีความหมายถึงความโชคดี มีความสุข อายุยืนยาว 

ความเชื่อ สามารถพบการใช้สีแดงได้ทุกที่ในช่วง เทศกาลปีใหม่จีน และ ซองอั่งเปา ซึ่งเป็นเงินของขวัญที่จะได้รับในช่วงวันหยุดหรือโอกาสพิเศษก็จะมีการใช้สีแดงเหมือนกัน

สำหรับการเฉลิมฉลอง เทศกาลตรุษจีน ส่วนใหญ่แล้วจะเริ่มตั้งแต่ 1 เดือน ก่อนถึง วันตรุษจีน โดยจะมีวันสำคัญหลัก ๆ 3 วัน ได้แก่

วันจ่ายตรุษจีน : วันจ่ายหรือตื่อเล็ก เป็นวันที่ชาวจีนจะออกไปหาซื้ออาหาร ผลไม้ และเครื่องเซ่นไหว้ต่าง ๆ มาเตรียมไว้ให้พร้อมก่อนร้านค้าหยุดยาว โดยจะตรงกับวันก่อนสิ้นปี ซึ่งในปีนี้ก็คือ วันอาทิตย์ที่ 30 มกราคม 2565 นั่นเอง

วันไหว้ตรุษจีน : วันไหว้หรือวันสิ้นปี เป็นวันที่ชาวจีนจะทำการไหว้เทพเจ้าต่าง ๆ ด้วยอาหาร ผลไม้ และของเซ่นไหว้ที่ซื้อเตรียมไว้ก่อนหน้านี้ โดยจะตรงกับวันสิ้นปี ซึ่งในปีนี้ก็คือ วันจันทร์ที่ 31 มกราคม 2565 นั่นเอง

วันเที่ยวตรุษจีน : วันเที่ยว วันปีใหม่ หรือวันตรุษจีน เป็นวันที่ชาวจีนจะแต่งตัวสวยงามและพากันออกไปเที่ยว รวมถึงไปขอพรญาติผู้ใหญ่ที่เคารพด้วย โดยจะถือเป็นวันแห่งสิริมงคล งดทำบาปทุกชนิด ซึ่งในปีนี้ก็คือ วันอังคารที่ 1 กุมภาพันธ์ 2565 นั่นเองคะ

วิธีเตรียมบ้านก่อนไหว้ตรุษจีน

1. ทำความสะอาดบ้านครั้งใหญ่ คนไทยเชื้อสายจีนส่วนใหญ่เตรียนทำความสะอาดบ้านก่อนถึงวันตรุษจีน นิยมทำความสะอาดบ้านแบบไล่จากชั้นบนสุดลงมาชั้นล่าง เน้นทำความสะอาดบริเวณหน้าบ้าน ห้องครัว ห้องนอน เพราะทั้ง 3 จุดของบ้านชาวจีนเชื่อว่า จะเป็นการเปิดทางให้เงินทองไหลมาเทมานั่นเองค่ะ

2. ตกแต่งบ้านให้สวยรับปีใหม่ คนไทยเชื้อสายจีนส่วนใหญ่จะตกแต่งบ้านด้วยสิ่งของที่เป็นมงคลก่อนถึงวันตรุษจีน เพราะเชื่อว่าของมงคลต่างๆ จะช่วยขับไล่สิ่งไม่ดี และเป็นการส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ เป็นการขอพรให้อายุยืนยาว สุขภาพดี และมีความสุขไปในตัวด้วยคะ สิ่งของใช้ตกแต่งบ้าน ได้แก่ โคมไฟสีแดง เปเปอร์คัตติ้ง ตุ้ยเหลียน กระดาษฟู ภาพมงคล กระดิ่ง ระฆัง และของที่มีสัญลักษณ์ประจำปี รวมถึงต้นไม้ต่างๆ เช่น ส้มจี๊ด เป็นต้นคะ

สิ่งที่ไม่ควรทำในวันตรุษจีน

1. ห้ามทำความสะอาดบ้าน

2. ห้ามใช้ของมีคม

3. ห้ามซักผ้าในวันตรุษจีน

4. ห้ามเข้าไปในห้องนอนคนอื่นและห้ามให้คนอื่นเข้าห้องนอน

5. ห้ามทำของแตก

วิธีเลือกของไหว้วันตรุษจีน วิธีจัดโต๊ะไหว้ตรุษจีน อาหารไหว้บรรพบุรุษ

หมู หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์

เป็ด หมายถึง ความบริสุทธิ์และความสะอาด

ไก่ หมายถึง ความขยันขันแข็งและความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ถ้าหากเป็นไก่เต็มตัว หมายถึง ความสมบูรณ์

ปลา หมายถึง เหลือกินเหลือใช้ อุดมสมบูรณ์

ปลาหมึก หมายถึง เหลือกินเหลือใช้ (เหมือนปลา)

ถั่วตัด หมายถึง แท่งเงิน

เม็ดบัว หมายถึง การมีลูกชายจำนวนมาก

หน่อไม้ หมายถึง การอวยพรให้ร่ำรวย

สาหร่ายทะเลสีดำ หมายถึง ความมั่งคั่งร่ำรวย

บะหมี่ยาว หมี่ซั่ว หรือฉางโซ่วเมี่ยน หมายถึง อายุยืนยาว ควรหลีกเลี่ยงเต้าหู้ขาวอย่างเด็ดขาด 

ผลไม้ที่ใช้เป็นของไหว้ ได้แก่ กล้วย องุ่น สาลี่ แอปเปิล ส้มสีทอง สับปะรด

ขนมหวานที่ใช้เป็นของไหว้ ได้แก่ ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมไข่ ขนมถ้วยฟู ขนมสาลี่ ซาลาเปา จันอับ

วิธีไหว้ตรุษจีน แบ่งการไหว้ออกเป็น 4 ช่วง คือ

ช่วงเช้ามืด คือ การไหว้เทพเจ้าต่างๆ ด้วยเครื่องไหว้ที่เป็นเนื้อสัตว์ 3 อย่าง คือ หมูสามชั้นต้ม ไก่ต้ม เป็ดต้ม พร้อมทั้งเหล้า น้ำชา และกระดาษเงิน-กระดาษทอง โดยจะกระทำในช่วง 7-8 โมงเช้า

ช่วงสาย คือ การไหว้บรรพบุรุษที่เสียชีวิตแล้ว ด้วยซาแซ อาหารคาว-หวาน รวมถึงเผากระดาษเงิน-กระดาษทอง พร้อมเสื้อผ้าให้กับบรรพบุรุษ กระทำไม่เกินเที่ยงวัน  นอกจากนี้หลังจากที่ทุกคนในครอบครัวร่วมรับประทานอาหารไหว้บรรพบุรุษเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการแลกเปลี่ยนอั่งเปากันอีกด้วย

ช่วงบ่าย คือ การไหว้ผีไม่มีญาติ ด้วยข้าว กับข้าว ขนม เช่น ขนมเข่งกับขนมเทียน และกระดาษเงิน-กระดาษทอง รวมถึงมีการจุดประทัดเพื่อปัดเป่าไล่สิ่งชั่วร้ายด้วย (ประมาณบ่ายโมงถึง 4 โมงเย็น)

ช่วงดึก คือ การไหว้ไฉ่ซิงเอี้ยหันทางทิศตะวันออก ในเวลา 23.00 จนถึง 05.00 น. ใช้ธูป 5 ดอก เป็นการไหว้ขอพรกับองค์เทพเจ้าแห่งโชคลาภ ให้เริ่มทำในยามแรกของปีนั่นเอง

วิธีจัดโต๊ะไหว้ตรุษจีน วิธีการจัดโต๊ะไหว้ในวันตรุษจีน วิธีจัดโต๊ะไหว้บรรพบุรุษ แล้วแต่ธรรมเนียมของแต่ละที่ที่สืบทอดมา ส่วนใหญ่จะคล้ายๆ กัน คือ

1. วางโต๊ะไหว้ไว้หน้าเทวรูปหรือแท่นบูชา

2. วางกระถางธูปไว้ด้านในสุดของโต๊ะ จัดให้อยู่หน้าเทวรูปหรือแท่นบูชาให้พอดี ซึ่งบางบ้านอาจจะปักกิมฮวยเอาไว้ในกระถางธูปด้วย

3. วางเชิงเทียนคู่ขนาบข้างซ้าย-ขวา ของกระถางธูป

4. วางโถกำยานไว้ด้านหน้าของกระถางธูป

5. วางแจกันดอกไม้ขนาบข้างซ้าย-ขวา ของโถกำยาน แต่อย่าให้บังเชิงเทียนคู่ กรณีไม่มีโถกำยาน ให้วางแจกันดอกไม้ขนาบข้างซ้าย-ขวา ของเชิงเทียนคู่แทน

6. วางถ้วยน้ำดื่มไว้ด้านหน้าโถกำยาน

7. วางถ้วยน้ำชาและถ้วยเหล้าไว้ด้านหน้าถ้วยน้ำดื่ม ทั้งนี้ จำนวนถ้วยน้ำดื่มต้องเท่ากับถ้วยน้ำชาและถ้วยเหล้าเสมอ โดยส่วนใหญ่จะมีจำนวนเท่ากับจำนวนบรรพบุรุษ แต่จำกัดสูงสุดอยู่ที่ไม่เกิน 5 ถ้วย

8. วางเครื่องคาวหรือกับข้าวไว้ด้านหน้าถ้วยน้ำชาและถ้วยเหล้า ให้เลือกที่เป็นมงคล 5 อย่าง หรือไม่เกิน 10 อย่าง รวมถึงข้าวสวย 2 ถ้วย แบบตักให้พูนถ้วยด้วย

9. วางเนื้อสัตว์ 3 อย่าง (ซาแซ) หรือเนื้อสัตว์ 5 อย่าง (โหงวแซ) ไว้ด้านหน้าของเครื่องคาว จัดวางให้หันหน้าไปในทิศทางเดียวกัน

10. วางเครื่องหวานและผลไม้หน้าเนื้อสัตว์ ให้เลือกที่เป็นมงคล 3 อย่าง หรือ 5 อย่าง ทั้งนี้ จำนวนเครื่องคาวต้องเท่ากับเครื่องหวานและผลไม้เสมอ แต่ไม่จำเป็นต้องเท่ากับจำนวนถ้วยน้ำดื่ม ถ้วยน้ำชา และถ้วยเหล้าก็ได้

11. วางกระดาษเงิน-กระดาษทองเป็นลำดับสุดท้าย

ขอบคุณ/ภาพจาก : โซเชียลมีเดีย และ ทีนิวส์