เบื้องหลังอำนาจ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ กับบทบาทสำคัญในยุคเปลี่ยนแปลง

28 ตุลาคม 2567

แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ ชื่อนี้คงคุ้นหูคนไทยหลายคนในฐานะพระมเหสีของสมเด็จพระไชยราชาธิราช แต่เบื้องหลังชื่อเสียงนี้ซ่อนเรื่องราวอันซับซ้อนและน่าสนใจของหญิงผู้ทรงอิทธิพลในยุคเปลี่ยนแปลงของกรุงศรีอยุธยา

บทบาทของ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่ พระมเหสี เท่านั้น แต่ยังมีอิทธิพลต่อการเมือง การปกครอง และแม้กระทั่งการสืบทอดราชสมบัติอย่างเห็นได้ชัด บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจเบื้องหลังอำนาจของหญิงผู้หนึ่ง ที่สามารถก้าวข้ามกรอบของสตรีในยุคนั้น และมีบทบาทสำคัญในการ shaping ประวัติศาสตร์ชาติ

 

เบื้องหลังอำนาจ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ กับบทบาทสำคัญในยุคเปลี่ยนแปลง

แม่หยัว คือใคร

 

แม่หยัว คือ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ หรือที่รู้จักในนาม "ท้าวศรีสุดาจันทร์" เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นพระมเหสีของสมเด็จพระไชยราชาธิราช มีพระราชโอรส 2 พระองค์ คือพระยอดฟ้า และพระศรีศิลป์ และมีบทบาทสำคัญในการเมืองของราชสำนักอยุธยา โดยเฉพาะหลังจากการสวรรคตของสมเด็จพระไชยราชาธิราชในปี พ.ศ. 2091

 

แม่หยัว แปลว่าอะไร

 

แม่หยัว แปลว่า แม่หยัวเมือง อาจกร่อนมาจากคำว่า แม่อยู่หัว หรือ แม่อยู่หัวเมือง เป็นตำแหน่งที่มีอยู่จริงในกฎมณเฑียรบาล ใช้เรียกพระสนมเอก ที่มีพระโอรสได้เป็นพระมหาอุปราช (พระมหาอุปราช คือ ตำแหน่งรัชทายาทที่จะสืบราชสมบัติของพระมหากษัตริย์)

 

แม่หยัว คือใคร

เบื้องหลังอำนาจ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ กับบทบาทสำคัญในยุคเปลี่ยนแปลง

 

หลังจากสมเด็จพระไชยราชาธิราชสวรรคตในปี พ.ศ. 2091 ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้เข้ามามีอำนาจมากขึ้นในราชสำนัก ด้วยการสนับสนุนให้ "พระยอดฟ้า" ที่พระชนมายุ 11 พรรษา ซึ่งยังทรงพระเยาว์ ขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการ เรียกกันว่า “นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์” ท้าวศรีสุดาจันทร์จึงเป็นผู้มีอิทธิพลอย่างมากในการปกครองประเทศช่วงเวลานั้น

 

ทว่าการครองราชย์ของพระยอดฟ้าและการปกครองของท้าวศรีสุดาจันทร์อยู่ได้เพียงระยะเวลาสั้นๆ เนื่องจากไม่เป็นที่ยอมรับจากหลายฝ่ายในราชสำนัก การปกครองของเธอถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก ทั้งในเรื่องการใช้อำนาจและการพึ่งพาผู้สนับสนุนทางการเมืองเพียงบางกลุ่ม ในที่สุด ท้าวศรีสุดาจันทร์ก็ถูกล้มล้างจากการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2092 ซึ่งมีการประหารชีวิตเธอพร้อมกับผู้สนับสนุน

 

ภาพลักษณ์ในประวัติศาสตร์

 

ท้าวศรีสุดาจันทร์ ถูกจดจำในฐานะผู้หญิงที่มีบทบาทสำคัญในเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงอำนาจในอยุธยา เป็นหนึ่งในตัวละครที่แสดงให้เห็นถึงอิทธิพลและความซับซ้อนของการเมืองในราชสำนักอยุธยา ในมุมมองของประวัติศาสตร์บางฉบับ โดยถูกมองว่าเป็นผู้มีอำนาจที่ต้องเผชิญกับความท้าทายและการต่อต้าน แต่ในบางกรณีก็ถูกวิจารณ์ว่าใช้อำนาจในทางที่ไม่เหมาะสม

 

ถึงแม้ว่าท้าวศรีสุดาจันทร์จะมีบทบาทสั้นๆ แต่มีบทบาทในช่วงเวลาสำคัญนั้นทำให้เป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ไทย

 

เบื้องหลังอำนาจ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ กับบทบาทสำคัญในยุคเปลี่ยนแปลง