ประเพณีทอดกฐิน และ คำกล่าวถวายผ้ากฐิน

ประเพณีทอดกฐิน มีความเป็นมาอย่างไร พร้อม คำกล่าวถวายผ้ากฐิน รวมไปถึง ความเป็นมา และความสำคัญ ของ ประเพณีทอดกฐิน มีอะไรบ้าง เริ่มช่วงไหน พบกับคำตอบได้ในบทความนี้

ประเพณีทอดกฐิน

ประเพณีทอดกฐินในประเทศไทย แบ่งออกเป็น 

• พิธีหลวง
• พิธีราษฎร์

การถวายผ้าพระกฐินของพระมหากษัตริย์จัดเป็นพระราชพิธีที่สำคัญประจำปี ในปัจจุบันถวายผ้ากฐินในแง่การสนับสนุนผ้าไตรจีวรเพื่อใช้ในสังฆกรรมสำคัญของคณะสงฆ์ได้ถูกลดความสำคัญลงไป แต่กลับให้ความสำคัญกับบริวารของกฐินทานแทน เช่น เงิน หรือวัตถุสิ่งของ เพื่อนำสิ่งเหล่านี้มาพัฒนาถาวรวัตถุและทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา ซึ่งจัดเป็นสังฆทานอย่างหนึ่งเช่นเดียวกัน

ผ้าไตรจีวรอันจะนำมากรานกฐินตามพระวินัยบัญญัติของเถรวาทนี้ พระพุทธองค์ไม่ทรงห้ามการรับผ้าจากผู้ศรัทธาเพื่อนำมากรานกฐิน ด้วยเหตุผลดังกล่าวจึงทำให้เกิดทานพิธีการถวายผ้ากฐิน หรือการทอดกฐินของพุทธศาสนิกชนขึ้น และการถวายผ้ากฐินนั้นจัดเป็นสังฆทาน คือ ถวายแก่คณะสงฆ์โดยไม่เจาะจงภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง เพื่อให้คณะสงฆ์นำผ้าไปอปโลกน์ ยกให้แก่ภิกษุรูปใดรูปหนึ่งตามที่คณะสงฆ์ลงมติ (ญัตติทุติยกรรมวาจา)

กาลทานที่มีกำหนดเขตเวลาถวายแน่นอน คณะสงฆ์วัดหนึ่ง ๆ สามารถรับได้ครั้งเดียวในรอบปี มีกำหนดระยะเวลาถวายเพียง 1 เดือน คือ ตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ระยะเวลานี้เรียกว่า กฐินกาล คือ ระยะเวลาทอดกฐิน หรือ เทศกาลทอดกฐิน ซึ่งเป็นทานที่ถวายได้ภายในเวลาที่มีพระพุทธานุญาตกำหนด จึงมีอานิสงส์เป็นพิเศษในการทอดกฐิน ทำให้ประเพณีการทอดกฐินเป็นบุญประเพณีนิยมที่สำคัญของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป

อานิสงส์ของการทำบุญทอดกฐิน 

1. ทำให้เป็นผู้มั่งคั่งมีทรัพย์สินมาก และประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้โดยง่าย
2. ทำให้เป็นผู้มีจิตใจแช่มชื่น บริสุทธิ์และผ่องใสอยู่เสมอ
3. ทำให้เป็นผู้มีจิตใจตั้งมั่น เป็นสมาธิและเข้าถึงธรรมได้โดยง่าย
4. ได้ชื่อว่าเป็นผู้สามารถใช้ทรัพย์สมบัติให้เกิดเป็นบุญกุศลติดตัวไปในภพเบื้องหน้าได้อย่างเต็มที่
5. ทำให้เป็นคนรูปงาม ผิวพรรณงาม เป็นที่รักของคนทั่วไป
6. ทำให้เป็นผู้มีชื่อเสียง เกียรติคุณ น่ายกย่องสรรเสริญ เป็นที่ตั้งแห่งศรัทธาน่าเคารพนับถือ

คำกล่าวถวายผ้ากฐิน

• อิมัง มะยัง ภันเต สะปะริวารัง กะฐินะ จีวะระทุสสัง สังฆัสสะ โอโณชะยามะ สาธุ โน ภันเต สังโฆ 
• อิมัง สะปะริวารัง กะฐินะจีวะระทุสสัง ปะฏิคคันหาตุ ปะฏิคคะ เหตตะวา จะ อิมินา ทุสเสนะ 
• กะฐินัง อัตถะรัตตุ อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ นิพพานายะจะ ฯ

อาราธนาศีลห้า

• มะยัง ภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ
• ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
• ทุติยัมปิ มะยัง ภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ
• ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
• ตะติยัมปิ มะยัง ภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ
• ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ

คำกล่าวถวายผ้ากฐิน (ไทย)

• ข้าแต่พระภิกษุสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายผ้าจีวรกฐิน พร้อมด้วยบริวารทั้งหลายเหล่านี้ แด่พระภิกษุสงฆ์ 
• ขอพระภิกษุสงฆ์ จงรับ ผ้าจีวรกฐินพร้อมด้วยบริวารทั้งหลายเหล่านี้ ครั้นรับแล้ว จงกรานกฐิน ด้วยผ้าผืนนี้ เพื่อประโยชน์เพื่อความสุข เพื่อมรรคผลนิพพานแก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย ตลอดกาลนาน เทอญฯ