"กบทูด" สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

"กบทูด" มีถิ่นอาศัยอยู่บริเวณป่าต้นน้ำบนภูเขาสูง อยู่ตามลำห้วยป่าดิบเฉพาะแห่ง โดยพบที่ภาคตะวันตกของไทย ตั้งแต่ภาคเหนือจรดภาคใต้ไปจนถึงมาเลเซียและอินโดนีเซีย เช่น ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา, อุทยานแห่งชาติเขาสก เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบได้ในประเทศกัมพูชา ลาว และเวียดนาม

"กบทูด" มีลักษณะปลายปากเรียวแหลมที่เห็นได้ชัด ส่วนลำตัวอ้วนใหญ่ ผิวเป็นตุ่มเล็ก ๆ ไม่สะดุดตาดูคล้ายเป็นผิวหนังเรียบ เมื่อโตเต็มที่ลำตัวจะมีสีน้ำตาลแดง ริมฝีปากดำ มีขีดดำจากท้ายตาลากมาจนถึงเหนือวงแก้วหู บริเวณสีข้างอาจมีลาย หรือจุดสีดำ น้ำตาลเข้ม ส่วนขามีลายเข้มคาด เป็นระยะ ๆ นอกจากนี้ยังพบว่าสามารถปรับเปลี่ยนสีผิวไปตามที่อยู่อาศัย เช่น ลำตัวจะมีสีน้ำตาลแดงเมื่ออาศัยอยู่ตามพงหญ้าแห้ง หรือมีสีดำเมื่อหลบซ่อนอยู่ในโพรงไม้ กบทูดเป็นสัตว์ที่มีนิสัยหากินตอนกลางคืน ชอบสภาพอากาศค่อนข้างเย็น เนื่องจากกบทูดไม่สามารถอาศัยอยู่ในที่แห้งแล้งหรือร้อนจัดได้นาน ด้วยสภาพแวดล้อมจะทำให้ผิวหนังแห้ง ซึ่งอาจทำให้ตายได้

จุดสังเกตความแตกต่างระหว่างเพศผู้และเพศเมีย ดูได้จากระยะห่างระหว่างตากับวงแก้วหู ซึ่งตัวผู้จะมีระยะห่างที่ยาวกว่าตัวเมีย และยังสังเกตได้จากเขี้ยว ซึ่งตัวผู้จะเห็นได้เด่นชัดมากกว่าตัวเมียที่มีลักษณะคล้ายตุ่มเล็ก ๆ และโดยส่วนใหญ่แล้ว กบทูด เพศผู้ จะมีลักษณะลำตัวขนาดใหญ่กว่าเพศเมีย

ฤดูการผสมพันธุ์ของกบทูดอยู่ระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม กบทูดจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองในพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535 แต่จัดเป็นสัตว์ป่าชนิดที่เพาะพันธุ์ได้ ปัจจุบัน กบทูดเป็นสัตว์ที่หายากชนิดหนึ่งในประเทศไทย อันเนื่องจากสภาพแวดล้อมและถิ่นที่อยู่อาศัยเปลี่ยนแปลงไป

ที่มา : สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า Wildlife Conservation Office, Thailand ,ด่านตรวจสัตว์ป่าปาดังเบซาร์

ภาพ : อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว จ.ปัตตานี -Namtok Sai Khao National Park , ด่านตรวจสัตว์ป่าปาดังเบซาร์