ลุ้น มรดกไทย สู่ มรดกโลก อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ หรือ เมืองโบราณศรีเทพ มีความเป็นมาอย่างไร สร้างขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่ วันนี้ทีมข่าว ไทยนิวส์ออนไลน์ จะพาไปทำความรู้จัก ประวัติ อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ที่ลุ้นรอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก หลังรอคอยมาอย่างยาวนานนับ 10 ปี
อุทยานศรีเทพ อยู่ที่ไหน สำหรับ เมืองโบราณศรีเทพ อยู่ที่ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นโบราณสถานสำคัญที่น่าสนใจศึกษาหาความรู้มากที่สุดแห่งหนึ่งของเพชรบูรณ์ ได้รับรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวประจำ ปี 2543 ประเภทแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมโบราณสถานยอดเยี่ยม และโบราณสถานในเมืองเก่าศรีเทพ มีชื่อเดิมว่า เมืองอภัยสาลี สร้างขึ้นในยุคขอมเรืองอำนาจ มีอายุไม่ต่ำกว่า 1,000 ปี
ประวัติ อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เป็นจุดศูนย์กลางของแหล่งอารยธรรมที่สําคัญแห่งหนึ่งในภูมิภาคนี้ เมืองศรีเทพเป็นโบราณขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ในลุ่มแม่น้ำป่าสัก มีความสำคัญมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลายต่อเนื่องจนถึงวัฒนธรรมเขมรโบราณ (พุทธศตวรรษที่ 8 - 18) เป็นเมืองที่มีคูเมืองกำแพงเมืองล้อมรอบ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
1. เมืองใน ผังเมืองค่อนข้างกลม ภายในตัวเมืองมีภูมิประเทศเป็นพื้นที่ราบลอนลูกคลื่น มีโบราณสถานกระจายตัวอยู่ 48 แห่ง ที่เกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนาและศาสนาฮินดู มีรูปแบบศิลปกรรมในวัฒนธรรมทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 12-16) และวัฒนธรรมเขมรโบราณ (พุทธศตวรรษที่ 16-18) ซึ่งมีโบราณสถานที่สำคัญและมีขนาดใหญ่ ได้แก่ เขาคลังใน ปรางค์ศรีเทพ และปรางค์สองพี่น้อง ตั้งอยู่เกือบกึ่งกลางเมืองค่อนไปทางทิศตะวันตก นอกจากนี้ยังมีสระน้ำโบราณทั้งขนาดใหญ่และเล็กอีกจำนวนกว่า 70 แห่ง
2. เมืองนอก ตั้งอยู่ด้านทิศตะวันออกของเมืองใน ผังเมืองค่อนข้างเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามุมมน ภายในตัวเมืองสำรวจพบโบราณสถาน จำนวน 64 แห่ง มีสระน้ำโบราณจำนวนมาก นอกคูเมืองกำแพงเมืองโบราณยังมีการสำรวจพบโบราณสถานอีกจำนวน 50 แห่ง โดยเฉพาะ อย่างยิ่งทางทิศเหนือของเมือง ที่สำคัญ ได้แก่ เขาคลังนอก ปรางค์ฤๅษี กลุ่มโบราณสถานเขาคลังสระแก้ว และสระแก้ว สระน้ำโบราณขนาดใหญ่ ส่วนทางด้านทิศตะวันตกนอกเมืองโบราณศรีเทพ ห่างออกไปประมาณ 15 กิโลเมตร เป็นที่ตั้งของ เขาถมอรัตน์ ภูเขาหินปูนขนาดใหญ่ที่มีรูปลักษณ์เฉพาะ
ลุ้น มรดกไทย สู่ มรดกโลก อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เพชรบูรณ์
ล่าสุด เมื่อวันที่ 10 – 11 สิงหาคม 2566 กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม นำคณะทูตานุทูตและผู้แทนสถานเอกอัครราชทูตต่างประเทศที่เป็นคณะกรรมการมรดกโลกจาก 7 ประเทศ ได้แก่ อาร์เจนติน่า เบลเยี่ยม อียิปต์ อินเดีย อิตาลี เม็กซิโก และไนจีเรีย โดยมีวิทยากรวิชาการข้อมูลด้านประวัติศาสตร์พาเยี่ยมชม อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ เพื่อให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้รับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการศิลปะในดินแดนไทย อันจะแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของแหล่ง ซึ่งจะมีส่วนช่วยสนับสนุนการขึ้นทะเบียนเมืองโบราณศรีเทพ ที่อยู่ระหว่างการขอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกแห่งใหม่ของประเทศไทย และยังเป็นการเผยแพร่เมืองโบราณศรีเทพนี้ให้เป็นที่ประจักษ์แก่สายตาชาวต่างประเทศ
นายอิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม กล่าวการเสนอเมืองโบราณศรีเทพว่า โดยรัฐบาลได้ลงนามในเอกสารที่ใช้ยื่นต่อคณะกรรมการมรดกโลกที่ประเทศฝรั่งเศส เพื่อประกอบการพิจารณาใน พ.ศ. 2565 มีการนำเสนอ 3 แหล่งในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ได้แก่ โบราณสถานเขาคลังนอก โบราณสถานเขาถมอรัตน์ และเมืองโบราณศรีเทพ รวมพื้นที่ 8.6 ตารางกิโลเมตร เพื่อพิจารณา ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกจากยูเนสโก เป็นไปได้ด้วยดี เอกสารได้รับการประเมินและผ่านการตรวจสอบความครบถ้วนสำหรับการอนุมัติขั้นสุดท้ายนอมิเนชั่น (nominations) ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 45 นี้
ทั้งนี้ ปัจจุบันแหล่งมรดกโลกในไทย ที่คัดเลือกโดย องค์การยูเนสโก (UNESCO) มีทั้งสิ้น 6 แห่ง เป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม 3 แห่ง คือ เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร (ปี 2534) นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาและเมืองบริวาร (ปี 2534) แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง จ.อุดรธานี (ปี 2535) ส่วนมรดกโลกทางธรรมชาติมี 2 แห่งคือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง (ปี 2534) ป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ (ปี 2548) และผืนป่าแก่งกระจาน (ปี 2564) นอกจากนี้ยังมีขึ้นบัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) เพื่อพิจารณาขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกในอนาคต ทั้งสิ้น 7 แห่ง หนึ่งในนั้นคือ เมืองโบราณศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ จะได้รับการพิจารณาขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมแห่งใหม่ของประเทศไทย ในวาระการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 45 นี้หรือไม่
ข้อมูลจาก : อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ กรมศิลปากร