กระทรวงมหาดไทยประกาศให้ใช้ ทะเบียนบ้าน ใช้งานผ่านแอปพลิเคชั่นมือถือ และยังให้ใช้บริการฟรีในปีแรก ซึ่งล่าสุด ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ กฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการ "ทะเบียนบ้าน" ด้วยระบบดิจิทัล ปี 2565 เริ่มเมื่อพ้นกำหนดสามสิบวันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป
โดยก่อนหน้านี้ กระทรวงมหาดไทย ได้พัฒนาระบบการพิสูจน์ยืนยันตัวตนทางดิจิทัลและแอปพลิเคชั่นบนมือถือแบบสมาร์ทโฟนสำหรับจัดเก็บข้อมูล และเรียกใช้งาน ทะเบียนบ้าน Digital ID ซึ่งผู้ใช้บริการจะต้องดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น และลงทะเบียนที่สำนักงานทะเบียนอำเภอ หรือสำนักงานทะเบียนท้องถิ่น เพื่อยืนยันตัวตนผ่านระบบตรวจสอบลายนิ้วมือและภาพใบหน้า พร้อมรับรหัสผ่านเข้าใช้งานผ่านแอปพลิเคชั่น
ทั้งนี้สำหรับสาระสำคัญของร่างกฎกระทรวง "ทะเบียนบ้านผ่านมือถือ" มี ดังนี้
- กำหนดให้สำนักงานทะเบียนกลาง จัดให้มีการบริการงานทะเบียนด้วยระบบดิจิทัล เพื่อให้ประชาชนได้รับการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัลแล้ว สามารถขอรับบริการผ่านระบบดิจิทัลได้ด้วยตนเอง
- วิธีการจัดเก็บค่าธรรมเนียม และการรับรองรายการทะเบียนที่เกิดจากการบริการด้วยระบบดิจิทัล ให้เป็นไปตามระเบียบที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด โดยระยะเริ่มแรก จะยกเว้นค่าธรรมเนียมการแจ้งย้ายที่อยู่ปลายทางอัตโนมัติ เป็นเวลา 1 ปี
นอกจากนี้ในระยะแรกจะเปิดให้บริการ "ทะเบียนบ้าน" ผ่านมือถือ เกี่ยวกับ
- การตรวจข้อมูลส่วนบุคคลผ่านระบบฐานข้อมูลประชาชนและการบริการภาครัฐ (Linkage Center)
- การจองคิวรับบริการงานทะเบียนล่วงหน้า
- การแจ้งย้ายที่อยู่ปลายทาง โดยในลำต่อไป จะขยายบริการงานทะเบียนราษฎรประเภทอื่นๆ (งานทะเบียนราษฎร เช่น การตรวจคัดและรับรองสำเนารายการทะเบียนราษฎร การแจ้งย้ายเข้า/ย้ายออก/ย้ายปลายทาง การแจ้งเกิด การแจ้งตาย เป็นต้น)
อนึ่ง เหตุผลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบับนี้ คือ โดยที่เป็นการสมควรให้มีระบบการปฏิบัติงาน
และการให้บริการการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัล โดยนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
ในการปฏิบัติงานด้านการทะเบียนราษฎร และเป็นการอำนวยควำมสะดวกให้แก่ประชำชน
แต่เนื่องจากบทบัญญัติของกฎหมำยที่ใช้บังคับอยู่ในปัจจุบันยังไม่ครอบคลุมถึงการปฏิบัติงานและการให้บริการการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัล จึงจำเป็นต้องออกกฎกระทรวงนี้