สถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทย ยอดผู้ติดเชื้อยังคงสูง วันนี้ 16 เม.ย. 65 ผู้ติดเชื้อรายใหม่ 18,892 ราย หายป่วยกลับบ้าน 22,220 ราย เสียชีวิต 125 ราย ล่าสุด หมอออกมาเตือนอย่าชะล่าใจ ติดเชื้อโควิดอาการทั่วไปหายแล้ว ตรวจ ATK ขึ้น 2 ขีด ไม่กักตัว เข้าใจผิดคิดว่าเป็นซากเชื้อ
โดย นพ.อิราวัต อารีกิจ หรือ หมออั้ม ได้เผยว่า "ไม่จริงนะครับที่บอกว่าผู้ติดเชื้อโควิด แต่อาการทั่วไปหายแล้ว ประมาณ 5-7 วัน ต่อให้ ATK ยังเป็น 2 ขีด ก็ไม่ต้องกักตัวให้ใช้ชีวิตปกติได้
อ้างว่าเป็นปกติแล้ว แต่เป็นแค่ซากเชื้อ ไม่ต้องป้องกัน ความคิดนี้ #ผิดมหันต์ ครับ ATK ตรวจซากเชื้อไม่ได้ครับ ขนาด RT-PCR ที่ละเอียดกว่ายังพลาดได้ และมีแค่ RT-PCR ครับที่ตรวจซากเชื้อเจอ (หมายถึงหายแล้ว ยังตรวจ PCR พบได้)
แต่ถ้าตรวจ ATK ยังเป็น 2 ขีด นั่นหมายถึง #ท่านยังมีโอกาสแพร่เชื้อได้ ครับ ไม่มากก็น้อย ขึ้นอยู่กับว่าคนใกล้ชิดเป็นใครเด็ก คนชรา ผู้มีโรคประจำตัว ยิ่งติดง่าย อย่าเข้าใจจุดนี้ผิด เด็ดขาด! ลองอ่านโพสต์เรื่องนี้ จากคุณหมอผู้เชี่ยวชาญ โรคเฉพาะทางด้านระบบทางเดินหายใจในเด็ก"
ทั้งนี้ นพ.จิรรุจน์ ชมเชย กุมารแพทย์เชี่ยวชาญโรคระบบหายใจ กลุ่มงานกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เผยว่า
ความต่างของการตรวจแบบ ATK และ RT-PCR ถึงเหตุผลที่ว่า ทำไมถึงนิยมใช้ ATK มาใช้ประกอบการในการสิ้นสุดการกักตัว
นพ.จิรรุจน์ ได้อธิบายอย่างละเอียดว่า "#ATK กับ #RT_PCR ไม่เหมือนกัน... สั้นๆ รู้ไว้จะได้ใช้ถูกครับ
ATK (UK ใช้คำว่า LFD-Lateral Flow Device ไม่ได้ใช้คำว่า ATK) ส่วนใหญ่ตรวจหาโปรตีน Nucleocapsid ซึ่งอยู่ในตัวไวรัส พบเมื่อมีการแบ่งตัวไวรัส หรือ พบในเซลล์ที่ถูกไวรัสติดเข้าไป ดังนั้น ATK ขึ้น 2 ขีดจึงค่อนข้างแน่ชัดว่า เป็นเชื้อจริงๆ ไม่ใช่ ซากเชื้อ(แบบที่เคยได้ยิน)
RT-PCR คือ การตรวจหาสารพันธุกรรม (gene) ของไวรัส ด้วยกระบวนการที่ค่อนข้างซับซ้อน มีความไวและความจำเพาะในการบอกว่า "พบเชื้อ-detected" ค่อนข้างสูง... ใช้ดีในการยืนยันการวินิจฉัยโรค
แต่... ในคนที่หายจากอาการของโรคแล้วแม้ผ่านไป 14-28วัน ก็ยังสามารถตรวจพบ สารพันธุกรรมของไวรัส ได้ (หลายคนเรียกว่าซากเชื้อ) แต่ปริมาณจะน้อยมาก (ค่า Ct มากกว่า 30 ขึ้นไป แต่ก็ไม่ได้มี ตัวตัดที่ชัดเจน)
ดังนั้น "เราจึงไม่ใช้ RT-PCRในการตรวจว่าผู้ป่วยหายจากโควิดแล้วหรือยัง " (การใช้ RT-PCR ติดตามการรักษามีที่ใช้โดยเฉพาะบางกรณี แต่ไม่ขอกล่าวถึง) ดังนั้น ปัจจุบัน หลายประเทศ จึงพยายามนำ "ATK-Antigen Test Kit" มาใช้ประกอบการแนะนำในการสิ้นสุดการกักตัว...
เพราะ ถ้าตรวจเจอ ก็ไม่น่าจะเป็นซากเชื้อแบบที่พบใน PCR แปลว่า อาจจะปลอดภัยถ้าจะออกมาภายนอก (หยุดกักตัว) สิ่งที่ต้องระลึกไว้เสมอคือ การตรวจทุกชนิด มีโอกาสเกิดความผิดพลาดได้เสมอ (บวกลวง-ลบลวง) การใช้งานชุดตรวจ จึงต้องทำตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด...
ต่างประเทศ หลายแห่ง มีการแจก ATK (LFD) ให้ฟรี ก็เพื่อใช้งานอย่างสมเหตุสมผล ก่อประโยชน์ต่อสังคมและเศรษฐกิจ ขับเคลื่อนประเทศ...และมีแนวทางการใช้งานที่ชัดเจน... คงเหลือบางประเทศ ที่ประชาชนจะอดมื้อกินมื้อ ยังต้องมาเจียดเงินซื้อ ATK ราคาแสนแพง ส่วนของราคาถูกต้องซื้อปริมาณมาก และก็ไม่ง่าย หมดเร็ว บางครั้งต้องแย่งกันเหมือนงานชิงอะไรสักอย่าง....ขอให้ทุกท่านปลอดภัย ครับ"
ข้อมูลจาก อั้ม อิราวัต และ Jiraruj Praise