ล้วงลึกเมนู "ผ้าขี้ริ้ว" หรือ "สไบนาง" คือส่วนไหนของวัวกันแน่

ถ้าจะพูดถึงเมนูเครื่องในของโปรดใครหลายๆคน เชื่อว่าผ้าขี้ริ้ว หรือ สไบนาง ต้องติดอันดับท็อปๆแน่นอนด้วยความอร่อยเคี้ยวกรุบกรับกรอบเด้ง แถมไม่เหม็นคาว ใครสายเครื่องในต้องชอบและไม่พลาดเมนูนี้แน่นอน แต่รู้หรือไม่ว่า ผ้าขี้ริ้วคืออะไร เป็นอวัยวะส่วนไหนของวัวกันแน่ วันนี้เรามีคำตอบมาให้

 

 

ก่อนอื่นเลยเรามาทำความรู้จักกับร่างกายของวัวกันก่อน วัว จัดเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้อง ซึ่งเป็นสัตว์ที่เมื่อกินอาหาร หรือกินหญ้าเข้าไปแล้ว จะมีการขยอกเอาหญ้าที่กินเข้าไปนั้นออกมาเคี้ยวอีกครั้งหนึ่ง เรียกว่า เคี้ยวเอื้อง เช่น วัว   ควาย แพะ แกะ เป็นต้น สัตว์เคี้ยวเอื้องพวกนี้ จะมีระบบย่อยอาหารแตกต่างไปจากคน และสัตว์อื่น ๆ คือ สัตว์เคี้ยวเอื้องจะมีกระเพาะ 4 กระเพาะ ได้แก่

กระเพาะที่ 1 คือ รูเมน (Rumen) หรือ กระเพาะผ้าขี้ริ้ว เป็นกระเพาะส่วนแรกมีขนาดใหญ่มาก  อาหาร หรือหญ้าที่กินเข้าไป จะอยู่ในกระเพาะนี้ก่อน  และภายในกระเพาะนี้ ไม่มีเอนไซม์มาช่วยย่อย แต่มีจุลินทรีย์ต่าง ๆ หลายชนิด มาช่วยย่อยในเบื้องต้น เช่น ย่อยคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน  แล้วจุลินทรีย์ก็จะสะสม หรือใช้อาหารที่ย่อยแล้วเก็บไว้ภายในเซลล์ของจุลินทรีย์  เพื่อสร้างส่วนประกอบต่าง ๆ ของเซลล์จุลินทรีย์ ต่อมาหญ้าที่กินรวมทั้งจุลินทรีย์ก็จะเคลื่อนมาที่กระเพาะที่  2

กระเพาะที่ 2 คือ เรติคิวลัม (Reticulum) หรือ กระเพาะรังผึ้ง มีความจุประมาณ ร้อยละ 5 ของความจุกระเพาะทั้งหมด อยู่ติดกับส่วนหน้าของกระเพาะรูเมน จะทำหน้าที่ขยอกเอาหญ้าที่จุลินทรีย์ช่วยย่อยมาแล้วในเบื้องต้น จากกระเพาะรูเมนออกมาสู่ปาก เพื่อเคี้ยวอีกที ที่เรียกกันว่า เคี้ยวเอื้อง และหญ้าที่เคี้ยวเอื้องถูกบดให้ละเอียดมากขึ้น ก็จะเคลื่อนไปสู่กระเพาะที่ 3 

กระเพาะที่ 3 คือ โอมาซัม (Omasum) หรือที่เราเรียกว่า กระเพาะสามสิบกลีบ ซึ่งภายในมีลักษณะเป็นแผ่นหลืบ ๆ ซ้อนกัน ทำหน้าที่กระจายอาหารให้เข้ากัน แล้วอาหารก็จะเคลื่อนไปสู่กระเพาะที่ 4 

กระเพาะที่ 4 คือ อะโบมาซัม (Abomasum) เป็นกระเพาะแท้ เหมือนกับของคน หรือสัตว์อื่นที่ไม่เคี้ยวเอื้อง อาหาร หรือหญ้าที่ถูกย่อมมาก่อนแล้วตอนต้นพร้อมจุลินทรีย์ ก็จะถูกเอนไซม์ต่าง ๆ หลายชนิดย่อยต่อไป  ต่อจากกระเพาะแท้ เป็นลำไส้เล็ก ซึ่งที่ลำไส้เล็กนี้ก็จะมีการย่อยด้วยเอนไซม์อีก   อาหารที่ย่อยแล้ว ครั้งสุดท้ายก็จะแพร่เข้าสู้กระแสเลือดในบริเวณลำไส้เล็กนี่เอง และถูกลำเลียงไปยังเซลล์ต่าง ๆ ทั่วร่างกายต่อไป

ดังนั้นสรุปง่ายๆก็คือ "ผ้าขี้ริ้ว" คือส่วนกระเพาะห้องแรกเรียกว่า รูเมน (Rumen) ของวัวนั่นเอง เป็นกระเพาะที่ใหญ่ที่สุด มีผนังยื่นออกมา ทำหน้าที่หมักอาหาร ด้วยจุลินทรีย์ ประเภทที่ย่อยสลายโปรตีนจากพืช ที่วัวกินเข้าไป และยังสามารถสำรอกอาหารออกมาเคี้ยวเอื้อง เพื่อบดเส้นใยให้ละเอียด ก่อนจะส่งต่อไปยังกระเพาะห้องต่อไป

เมนูอร่อยจากผ้าขี้ริ้วมีเยอะแยะมากมายทั้งเมนูเนื้อตุ๋น ก้อย ลาบ ยำต่างๆนั่นเอง